Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ, ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΤΟΥ ΛΕΞΕΩΝ
Μέσα από το παιχνίδι «αποκαλύπτεται» η αντίληψη του παιδιού. Πρώτα αναπτύσσονται οι ικανότητες του παιδιού στο παιχνίδι και μετά αυτό αρχίζει να μιμείται τις πρώτες του λέξεις.
Ακολουθούν πολύ σημαντικές πληροφορίες για εσάς, αν έχετε ένα παιδάκι 15 – 36 μηνών που δεν μιλάει ακόμα και ούτε μιμείται λέξεις.
Ας δούμε τι συμβαίνει…
Υπάρχουν 4 πρωταρχικοί λόγοι που ένα παιδί δεν μιμείται λέξεις:
- Οι κοινωνικές αντιδράσεις ενός παιδιού είναι ασταθείς. Με το ασταθείς, εννοώ ότι συχνά χρειάζεται ΜΕΓΑΛΗ προσπάθεια από τη μεριά σας για να κρατήσετε την προσοχή του κατά τη διάρκεια μιας διασκεδαστικής ρουτίνας μαζί του. Τα περισσότερα δίχρονα, ακόμη και αυτά που μιλάνε, θα σας προσέξουν για ένα ή δύο λεπτά και μετά θα κάνουν κάτι άλλο, ενώ εσείς θα θέλατε να κάνουν κάτι που, ίσως, δεν τα αρέσει ή δεν καταλαβαίνουν. Ωστόσο, όταν χρησιμοποιείτε υλικά και δραστηριότητες που ξέρετε ότι αρέσουν στο δίχρονο παιδί σας, δε θα ήταν δύσκολο να κρατήσετε την προσοχή του για λίγο ή τουλάχιστον περισσότερο από 1-2 λεπτά. Το να κρατήσετε την προσοχή του παιδιού σας στο παιχνίδι, πρέπει να αποτελεί την αρχική σας προτεραιότητα ή στόχο και όχι να προσπαθείτε να το κάνετε να μιμηθεί λέξεις.
- Υπάρχουν διαφορές ή καθυστερήσεις στην αντίληψη του παιδιού. Αντίληψη είναι ό,τι ένα παιδί μαθαίνει, σκέφτεται, σχεδιάζει με τη σκέψη του, παρατηρεί και θυμάται. Πολύ συχνά, παιδιά που έχουν μια ιατρική νευρολογική διάγνωση, όπως σύνδρομο Down, κεντρική εγκεφαλική παράλυση ή κάποιο άλλο “σύνδρομο” έχουν δυσκολία στη μάθηση. Υπάρχει καθυστέρηση στην εξέλιξη του λόγου, όταν υπάρχει καθυστέρηση στην αντίληψη. Για τα δίχρονα, ο ευκολότερος τρόπος να μετρηθεί η αντίληψή τους είναι να παρατηρηθούν οι ικανότητές τους στο παιχνίδι. Μπορούν να καταλάβουν πώς δουλεύει ένα παιχνίδι, παίζουν με μία ποικιλία παιχνιδιών, μπορούν να μιμηθούν ενέργειες με τα παιχνίδια; Εάν αυτά δε συμβαίνουν ακόμη ή συμβαίνουν αλλά όχι σταθερά, τότε το παιδί δεν είναι έτοιμο να μιλήσει εξαιτίας των δυσκολιών στην αντίληψή του. Πρέπει πρώτα να βοηθήσετε το παιδί να αποκτήσει αυτές τις μη λεκτικές δεξιότητες στο παιχνίδι και μετά να το βοηθήσετε να μιμείται λέξεις. Το παιχνίδι των παιδιών ενισχύει την περιέργεια, που υποβοηθάει τη μνήμη και την μάθηση.
- Το παιδί εμφανίζει καθυστέρηση στον αντιληπτικό λόγο. Αντιληπτικός λόγος είναι ό,τι το παιδί καταλαβαίνει. Τα παιδιά πρέπει πρώτα να καταλαβαίνουν τις λέξεις, πριν τις χρησιμοποιήσουν για να επικοινωνήσουν. Ο καλύτερος τρόπος για να μετρήσουμε τον αντιληπτικό λόγο του παιδιού είναι να προσέξουμε πόσο καλά το παιδί ακολουθεί απλές λεκτικές οδηγίες/εντολές σε κάθε καθημερινή ρουτίνα, όπως ντύσιμο, φαγητό, μπάνιο κ. ά., καθώς και κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων παιχνιδιού μαζί σας. Μπορεί να κάνει πράγματα που του ζητάτε, όπως: “ βρες την κάλτσα σου, φέρε μου ένα ζωάκι, δώσε μου το τρακτέρ ” κ.ά. Όλα αυτά θα πρέπει να τα κάνει ένα παιδί 15 μηνών. Αν αυτό δε συμβαίνει, ξέρουμε ότι το παιδί θα καθυστερήσει να μιλήσει. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο πρώτος μας στόχος είναι να μάθουμε στο παιδί να καταλαβαίνει περισσότερο λόγο/λέξεις και όχι να μιλάει ακόμα.
- Δε γνωρίζουν πώς να μιμηθούν. Τα παιδιά αρχικά μαθαίνουν να μιμούνται ενέργειες, χειρονομίες ή ήχους ζώων, οχημάτων κ.ά. Σε κάθε καθημερινή ρουτίνα, θα δείτε, αν το παιδί έχει την ικανότητα να παρακολουθεί και να μιμείται. Για παράδειγμα: χτυπάει παλαμάκια ή σηκώνει τα χεράκια ψηλά παρακολουθώντας εσάς; Αν διαπιστώσετε, ότι το παιδί δεν καταλαβαίνει αυτή τη διαδικασία, θα είναι δύσκολο να το διδάξετε να επαναλάβει, έστω και απλές λέξεις. Θα χρειαστεί να το βοηθήσετε να μιμείται στα πραπαιτούμενα αρχικά επίπεδα της μίμησης όπως: να δείχνει με το δαχτυλάκι, να χαιρετάει bye-bye με το χεράκι, να δίνει φιλάκι με το χεράκι, πριν αρχίσει να μιμείται τις λέξεις που παράγετε εσείς ως τα σωστά λεκτικά πρότυπα του παιδιού κατά τη διάρκεια κάθε καθημερινής ρουτίνας, όπως του παιχνιδιού, του φαγητού, του μπάνιου κ.ά.
