Χαίρετε, χαίρετε!
Η λέξη Asperger’s ακούγεται όλο και πιο συχνά από τα ανήσυχα χείλη πολλών γονιών που με αγωνία προσπαθούν να κατανοήσουν ποια είναι τα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν το σύνδρομο αυτό.
Το Asperger’s είναι ένας τύπος ήπιου αυτισμού που συναντάται συχνότερα στο νηπιαγωγείο και τις υπόλοιπες σχολικές βαθμίδες μιας και τα παιδιά αυτά δεν έχουν συνήθως ιδιαίτερα μεγάλες δυσκολίες με το λόγο ή την αντίληψη γενικότερα αλλά κυρίως εκδηλώνουν ασυνήθιστες συμπεριφορές. Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι τα γονίδια είναι ένας από τους παράγοντες κινδύνου που κάνει πιο πιθανή την εμφάνιση του Asperger’s σ’ ένα παιδί.
Για να διαγνωσθεί ένα παιδί πρέπει να εμφανίζει ένα συνδυασμό συμπτωμάτων καθώς και σοβαρή δυσκολία σε κοινωνικές καταστάσεις που επηρεάζουν την οικογένειά του, τους φίλους του, την αυτοεκτίμησή του ή και τη σχολική του επίδοση. Στις περιπτώσεις αυτές η αξιολόγηση της κατάστασης του παιδιού από αναπτυξιολόγο ή παιδοψυχίατρο κρίνεται απαραίτητη ώστε ν’ αρχίσει έγκαιρα η πρώιμη παρέμβαση.
Με τη σωστή βοήθεια σιγά-σιγά τα παιδιά συνήθως βελτιώνονται και αρχίζουν να μαθαίνουν πως να “διαβάζουν” τους κοινωνικούς κώδικες. Φυσικά, όταν υπάρχει δυσκολία στο Λόγο, την άρθρωση ή μαθησιακή δυσκολία το παιδί πρέπει να αξιολογηθεί από Λογοπαθολόγο που θα εκτιμήσει αν χρήζει λογοθεραπείας.
Ακολουθούν μερικά TIPS που θα βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα τον τρόπο λειτουργίας των παιδιών με Asperger’s (ASP) ώστε οι παρεμβάσεις των γονιών, των εκπαιδευτικών, των φίλων να δημιουργούν ένα γόνιμο περιβάλλον για την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων κι επικοινωνίας για να μάθουν να ενεργούν με μεγαλύτερη επιτυχία παρά τις τυχόν διαφορές.
- Το νηπιαγωγείο είναι ιδιαίτερα δύσκολο για ένα παιδί με ASP. Όλα είναι καινούρια και άγνωστα, οι νηπιαγωγοί, οι συμμαθητές, ο θόρυβος, οι κανονισμοί, οι καθημερινές ρουτίνες κι επί πλέον δεν υπάρχει ήσυχος χώρος για ν’ αποτραβηχτεί. Αυτό οδηγεί σε μεγάλη σύγχυση.
Για να διευκολυνθεί η μετάβαση καλό θα ήταν το παιδί να επισκεφθεί την αίθουσα του νηπιαγωγείου και να γνωρίσει τη νηπιαγωγό του πριν την πρώτη ημέρα του σχολείου. Ακόμη καλύτερα, αν κανονιστεί να παίξει μ’ έναν ή δύο συμμαθητές πριν αρχίσει το σχολείο, ώστε να αισθάνεται οικειότητα με κάποιον μέσα στην αίθουσα.
- Τα παιδιά με ASP είναι καλύτερα σε παιχνίδια που ακολουθούν κανόνες, βήμα προς βήμα, που ο καθένας περιμένει τη σειρά του παρά σε παιχνίδια ελεύθερης δράσης.
- Τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού συχνά θεωρείται ότι έχουν θέμα συμπεριφοράς. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Έχουν ένα ιατρικό θέμα. Όταν ο εγκέφαλός τους δέχεται πολλά ερεθίσματα ή όταν αισθάνονται ενοχλημένα, αντιδρούν και μερικές φορές με επιθετικότητα.
- Ο διάλογος μπορεί να φαίνεται παράξενος και να λείπει το πάρε-δώσε της επικοινωνίας, κάτι που μπορεί να μη κατανοεί ένα παιδί με ASP. Το παιδί μιλάει για να μοιραστεί πληροφορίες θέτοντας ή απαντώντας σ’ ερωτήσεις. Αν ο ενήλικας ρωτήσει, ” Πώς πέρασες στο Λούνα Παρκ;” θα πάρει μονολεκτική απάντηση, όπως “Τέλεια” ή αν ρωτήσει , “Τι σου άρεσε περισσότερο:” μπορεί να πάρει ως απάντηση “Όλα”.
- Η βλεμματική επαφή είναι περιορισμένη με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ‘διαβάζουν’ το πρόσωπο κι έτσι να μην αντιλαμβάνονται αν ο συνομιλητής τους ενδιαφέρεται γι’ αυτά που λένε ή ότι είναι δυσαρεστημένος με τη συμπεριφορά τους.
- Τα παιδιά με ASP έχουν ειδικά αγαπημένα θέματα τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν: ρομπότ, τον καιρό, τις ειδήσεις, το διάβασμα, προγράμματα με εφευρέσεις. Συνήθως μιλούν με κάθε λεπτομέρεια για το θέμα, ανεξάρτητα αν εσύ ενδιαφέρεσαι γι’ αυτό ή όχι. Δείχνουν ενδιαφέρον στις κατασκευές με Lego, χαρτί, άμμο, ξύλο κ.ά.
- Οι ομάδες αποτελούν ένα πρόβλημα γιατί τα παιδιά με ASP εκδηλώνουν μια ασυνήθιστα έντονη ευαισθησία στους ήχους, οπότε τα υψηλά επίπεδα θορύβου που επικρατούν σ’ αυτές τ’ αποσυντονίζουν. Μπορεί ν’ αντιδράσουν ανώριμα, να κάνουν αγενείς θορύβους ή να ζητήσουν να φύγουν. Αυτές οι αντιδράσεις κάνουν τις οικογενειακές συναθροίσεις, το σινεμά, το διάλειμμα προβληματικές καταστάσεις. Αν αισθανθείτε ότι συσσωρεύεται ένταση, ρωτήστε το παιδί αν χρειάζεται μια παύση για λίγο ή βοηθήστε το να βρει έναν ήσυχο χώρο.
- Η υπερκινητικότητα αποτελεί σύνηθες σύμπτωμα των παιδιών με ASP. Μπορεί να τρέχουν μόνα τους στην αυλή χωρίς συγκεκριμένο λόγο, να μιλάνε ασταμάτητα για ένα θέμα του ενδιαφέροντός τους, να μη κοιμηθούν ολόκληρη νύχτα, να φωνάζουν δυνατά τις ίδιες λέξεις.
- Μερικά παιδιά με ASP έχουν εγκέφαλο που απορροφά τη γνώση κυριολεκτικά. Συχνά εμφανίζουν δυσκολίες στην κατανόηση του χιούμορ ή της προσποίησης ρόλων στο παιχνίδι.
- Τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού δεν έχουν καθόλου υπομονή όταν θέλουν κάτι αλλά δείχνουν να έχουν μεγαλύτερη υπομονή με τα μωρά, τα ζώα, με άτομα με ειδικές ικανότητες και με μεγαλύτερους ενήλικες. Επικοινωνούν καλύτερα μ’ αυτές τις ομάδες απ’ ό,τι με τους συμμαθητές τους. Δε τους βλέπουν ως διαφορετικούς και προσφέρουν απλόχερα τη βοήθειά τους. Είναι ανοιχτόκαρδα παιδιά, με καλές προθέσεις και ευγενικά με όσους εμπιστεύονται.
- Είναι δύσκολο για ένα παιδί με ASP να μείνει ακίνητο. Ο Νικόλας, 10 χρόνων με ASP λέει: ” Όταν ήμουν στο νηπιαγωγείο, τα πόδια μου πονούσαν όταν καθόμασταν στο πάτωμα για τον κύκλο. Η δασκάλα μου πήρε ένα μαξιλάρι με αέρα που βοηθούσε να μεταφέρω το βάρος μου από το ένα πόδι στο άλλο χωρίς να σηκώνομαι.”
- Οι ξαφνικές εκρήξεις είναι κάτι που συμβαίνει αρκετές φορές χωρίς εμφανή αιτία. Θα βοηθούσε αν κρατούσε κανείς σημειώσεις από το τι συνέβη πριν το περιστατικό ώστε σταδιακά να βρεθεί η αιτία.
- Τα παιδιά στο φάσμα χρειάζονται περισσότερη κατανόηση επειδή μαθαίνουν διαφορετικά κι επίσης δεν καταλαβαίνουν κάποια πράγματα. Ένα τυπικό μυαλό κινείται από τη γενική στην ειδική γνώση αλλά στο αυτιστικό μυαλό συμβαίνει το αντίθετο. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να σκέφτονται με κατηγορίες, να εφαρμόζουν τις έννοιες που γνωρίζουν, να κατανοούν τη σχέση αιτίας-αποτελέσματος.
ΚΑΤΑΝΟΟΥΜΕ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΚΡΥΒΕΙ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ
